Blijf kalm: Wat u moet weten over het kopen van schulden in Centraal en Oost-Europa
De wereldwijde financiële crisis en de daaropvolgende recessie hebben de Europese NPL-markt volledig veranderd: Centraal en Oost-Europese landen zijn nu handelshotspots voor welke zelfs een hogere groei voorspeld is voor 2018. EOS directeur Marwin Ramcke legt zijn strategie voor succes uit in deze uiterst cyclische markt.
Na een explosie in leningen, volgde de wereldcrisis
“De sterke groei in de handel die we zien, wordt zowel bepaald door de marktvoorwaarden als door strategie”, zegt Ramcke. “Of beter gezegd, het wordt bepaald door onze strategische flexibiliteit om voordeel te halen uit marktopportuniteiten.” Na een explosie in leningen in de CEE-regio, volgde er in 2007 en 2008 de financiële crisis. Het was snel duidelijk dat banken in de CEE zouden eindigen met heel veel NPL’s - en meer verzekerde dan onverzekerde, want hypotheken zijn meestal van hogere waarde dan persoonlijke leningen.
“Financiële instellingen met leningen die in problemen zitten, kunnen de dag van erkenning altijd wat uitstellen, maar op een zeker punt moeten NPL’s worden aangegaan en moeten boekhoudkundige maatregelen worden genomen”, zegt Ramcke.
Tussen 2008 en 2013 steeg het percentage van de NPL’s van alle leningen van ongeveer 3 procent tot zo’n 17 procent in Hongarije en Bulgarije en tot 20 procent in Roemenië - in Duitsland tot iets meer dan 2 procent en in Griekenland stegen de NPL’s tot 35 procent van alle leningen
Marwin Ramcke is open over zijn ambities voor Oost-Europese financiële markten. Het lid van de raad van bestuur van de EOS Group herinnert zich dat het bedrijf zich net had ingeschoven in de Oost-Europese niet-renderende lening (NPL: non-performing loan) wanneer hij toetrad in 2007. “80 procent van de verdiensten kwamen uit Duitsland”, zegt hij. “Maar tijdens de volgende jaren verwacht ik dat een derde van de verdiensten van daar zal komen - en nog een derde elk van West- en Oost-Europa.
Sedert hij de verantwoordelijkheid op zich genomen heeft voor Centraal- en Oost-Europa (CEE) vorig jaar, heeft Ramcke nog een belangrijke verandering voor EOS Oost-Europa ingevoerd. Daar EOS zich gevestigd heeft als markleider in niet-verzekerde schuldaankopen (persoonlijke leningen, schulden van kredietkaarten) in bijna alle 15 landen, heeft EOS in 2016 zijn eerste pakketten noodlijdende verzekerde schulden aangekocht (residentiële en commerciële hypotheken). Onder het beheer van Ramcke volgden nog anderen
Verdiensten van CEEC worden vermoedelijk verdubbeld
EOS beheert nu noodlijdende hypotheken in Roemenië, Bulgarije, Macedonië, Kroatië, Servië, Hongarije, Slovakije, Tsjechië en Polen - negen van de 15 CEE-markten van het bedrijf.
“We willen noodlijdende schulden blijven aankopen in al deze markten”, zegt Ramcke. “En in de volgende twee jaar, verwacht ik echt dat we onverzekerde en verzekerde schulden in alle 15 CEE-landen zullen beheren.” Hij zegt dat er zelfs meer landen aan die lijst zouden kunnen worden toegevoegd als de juiste kansen zich voordoen.
In het financiële jaar 2016-2017, heeft EOS Oost-Europese schulden gekocht met een nominale waarden van € 1,8 miljard, een derde van de totale nominale aankopen van EOS en meer dan dubbel de nominale waarde die in de CEE behaald werd tijdens het vorige financiële jaar. De jaaromzet in de regio steeg bijna met 20 procent tot € 131,1 miljoen in 2016-2017, net meet dan een vijfde van de totale omzet van de EOS Group. En er wordt gezegd dat nog niet gepubliceerde cijfers aantonen dat de winst in de CEE voor belastingen (EBT: earnings before taxes) in 2017-2018 verdubbeld is.
Druk van de Europese Unie heeft de markt actief gehouden
“Tegelijk gingen de intresten naar beneden er waren zelfs nog meer internationale investeringsfondsen die wouden investeren in noodlijdende schulden in Oost-Europa in de hoop op goede inkomsten”, gaat hij verder. “Voeg daarbij nog wat druk toe op de NPL-houdende banken van de Europese Centrale Bank en andere toezichthouders en op een bepaald moment besloten de verkopers om te verkopen en kopers konden eindelijk kopen.” De markt in verzekerde NPL’s was echt in opmars in 2015 en 2016 in de CEE.
“Wanneer de Oost-Europese banken verzekerde NPL’s begonnen te verkopen, konden we extreem snel reageren om een stukje van die nieuwe markt te kunnen veroveren”, zegt Ramcke. “We hadden 10 jaar ervaring in de handel van verzekerde NPL’s in Duitsland en in tegenstelling tot vele andere spelers die geïnteresseerd waren in de verzekerde NPL-markt, was EOS reeds verschillende jaren aanwezig in 15 CEE-landen en was zeer goed op de hoogte over het juridisch kader. Bovendien wisten we hoe om te gaan met schuldenaars dankzij onze niet-verzekerde handel en we kenden vele banken die nu verzekerde NPL’s verkochten als klanten van de niet-verzekerde NPL-markt.”
Waarom door activa-gedekte schulden lastiger zijn
Voor alle overlappingen tussen de niet-verzekerde en verzekerde NPL’s van Ramcke, moesten hij en zijn personeel zich aanpassen aan grote verschillen. Bij verzekerde NPL’s is de waardering moeilijker of toch zeker duurder, omdat we het hebben over individuele immobiliënprojecten die geanalyseerd moeten worden”, zegt hij. “Onverzekerde NPL’s zijn meestal pakketten van duizenden leningen die veel kleiner zijn in volume, waarvoor men statistische analyses kan toepassen - zorgvuldig onderzoek is veel makkelijker.”
Na de eerste verzekerde NPL-deals in Kroatië en Roemenië in 2016, stelde EOS het NPL-transactiecentrum op in het hoofdkwartier van Hamburg, een gecentraliseerde service om transacties uit CEE-landen te helpen waarderen en vervolgens gedekte NPL’s te beheren. Bovendien helpen fintech-innovaties zoals de incassosoftware Kollekto Plus van EOS en het analysecentrum, zijn Oost-Europese medewerkers om debiteuren en hun afbetalingsschema te beheren, zowel voor verzekerde als niet-verzekerde NPL’s.
Sommige handelaars lijken wanhopig om over te stappen naar NPL
“De NPL-markt is uiterst cyclisch en zit in een andere fase in de cyclus van over-lenen en in het helpen van banken”, zegt Ramckle. “Daarom is het goed om geografisch zo verspreid te zijn.” In de nabije toekomst ziet hij potentiële koopkansen in economieën zoals Hongarije en Kroatië - hoewel hij zich zorgen maakt dat de concurrentie tussen internationale investeerders van verzekerde NPL’s sterk zal blijven door de lage rates.
“De kern bij financiën is om gedisciplineerd te blijven, om te weten op welk punt een investering niet de omzet zal bieden die u nodig heeft”, zegt Ramcke.
“Het is belangrijk om kalm te blijven wanneer u een of twee veilingen niet wint.” Hij zegt dat fondsen reeds extreem hoge prijzen betaald hebben voor noodlijdende schulden door de druk om te investeren. En hij ziet werken voor een familiebedrijf zoals de Otto Group als zeer nuttig - zijn doelen zijn “duurzaam” en niet gebonden aan financiële kwartalen die zich eeuwig blijven herhalen.
“Wat mij het meest verrast heeft aan zaken doen in de CEE, is het vertrouwen - of oververtrouwen - van sommige internationale fondsen bij de prijsstelling van NPL’s”, zegt hij. Sommige leken wanhopig om kost wat kost NPL’s vast te leggen en het risico lopen om op de opbrengst te moeten jagen, omdat de intrest zo laag blijft. “We zullen zien wie het juist had en wie niet na de volgende financiële crisis.”